Loqoped dəstəyi eşitmə zəifliyi yaşayan uşaqların nitq inkişafında mühüm rol oynayır. Avis Eşitmə Mərkəzi olaraq biz təkcə eşitmə cihazlarının seçilməsi və uyğunlaşdırılması ilə kifayətlənmirik – həm də uşaqların səs dünyasını daha dolğun şəkildə kəşf etməsinə kömək edən peşəkar loqoped mütəxəssisləri ilə əməkdaşlıq edirik. Loqopedik yanaşma, eşitmə cihazı və ya koxlear implant istifadə edən uşaqlar üçün nitqin formalaşmasında əvəzsiz rol oynayır.
Loqoped və eşitmə cihazı: qarşılıqlı tamamlanan dəstək
Bir çox valideyn eşitmə cihazı taxıldıqdan sonra uşağın dərhal danışacağını gözləyir. Halbuki eşitmə bərpası sadəcə ilk addımdır. Uşaq eşitdiyi səsləri tanımalı, ayırd etməli və sonra onları düzgün şəkildə təqlid etməlidir. Bu mərhələdə məhz loqopedin rolu başlayır. O, uşağa yeni eşitdiyi səslərlə işləməyi, onları düzgün səsləndirməyi və artikulyasiya aparatını effektiv istifadə etməyi öyrədir.
Avis Eşitmə Mərkəzində biz bu prosesi kompleks şəkildə yanaşırıq: surdoloq cihazı uyğunlaşdırır, psixoloq uşaqla emosional işləyir, loqoped isə nitq və fonematik bacarıqlar üzərində fokuslanır. Bu qarşılıqlı dəstək sayəsində uşaq daha sürətli və sağlam şəkildə nitq bacarıqlarını inkişaf etdirir.
Loqopedik məşqlər necə aparılır
Avis Eşitmə Mərkəzində loqopedik məşqlər fərdi yanaşma əsasında təşkil olunur. Hər bir uşaq üçün fərqli plan qurulur. Məşqlər adətən aşağıdakı mərhələləri əhatə edir:
- Artikulyasiya gimnastikası – dodaq və dil hərəkətlərinin düzgün qurulması
- Nəfəs məşqləri – nitq üçün lazım olan nəfəsin formalaşdırılması
- Səsin idarəsi və intonasiya – ifadəli və emosional danışıq bacarığı
- Səs fərqləndirmə – fonematik eşitmənin inkişafı, bənzər səslərin ayırd edilməsi
- Söz analizi və sintetikası – söz quruluşunun başa düşülməsi və yadda saxlanılması
Loqoped bu məşqləri uşağın eşitmə səviyyəsinə və yaşına uyğun olaraq tənzimləyir. Əgər uşaq koxlear implant taxıbsa, məşqlər daha geniş fonematik baza üzərində qurulur. Əgər eşitmə zəifliyi yüngüldürsə və cihaz vasitəsilə kompensasiya olunursa, onda əsas diqqət düzgün tələffüz və söz ehtiyatının artırılmasına yönəlir.
Loqoped və surdoloq əməkdaşlığı
Avis Eşitmə Mərkəzində loqoped və surdoloq bir komandada işləyir. Surdoloq cihazın düzgün işləməsini təmin edir, uşaqda eşidilən səsləri artırır. Loqoped isə həmin səsləri düzgün formalaşdırmağa və tələffüz etdirməyə çalışır. Bu əməkdaşlıq nəticəsində uşaq yalnız eşitmir, həm də düzgün danışır.
Bu model, xüsusilə eşitmə cihazı taxılmış, amma danışıqda gecikmə yaşayan uşaqlarda müsbət nəticələr verir. Bəzən valideynlər “cihaz var, amma uşaq danışmır” deyə narahat olur. Bu hallarda loqopedlə erkən və davamlı iş vəziyyəti dəyişə bilər.
Loqopedlə işləmək nə zaman vacibdir?
Aşağıdakı hallarda loqopedik dəstək şərtsiz olaraq tövsiyə olunur:
- Uşaq eşitmə cihazı və ya implant taxsa da, hələ danışmırsa
- Nitqdə səslər itirilirsə, sözlər anlaşılmazdırsa
- Uşaq yaşına uyğun söz ehtiyatına malik deyilsə
- Fonematik fərqləndirmə zəifdirsə, bənzər səslər qarışdırılırsa
- Nitq ritmi və intonasiyası pozulubsa
- Eşitmə zəifliyinə neyroinkişaf geriliyi də əlavə olunubsa
Ən əsası isə: loqopedik dəstək nə qədər erkən başlanarsa, nəticə bir o qədər yaxşı olar.
Avis Eşitmə Mərkəzində loqopedik dəstək necə həyata keçirilir
Bizdə loqopedik xidmətlər fərdi şəkildə həyata keçirilir. Hər bir uşaqla onun inkişaf səviyyəsinə uyğun proqram hazırlanır. Həmçinin valideynlərlə də sıx əlaqə qurulur — valideynə ev şəraitində hansı məşqləri etməli olduğu izah olunur.
Uşaqla işləyən loqoped, surdoloq, psixoloq və pedaqoq birlikdə qərar verir və hər addım izlənir. Bizim məqsədimiz yalnız cihaz vermək deyil — uşağın eşitməsini, danışmasını və sosiallaşmasını birlikdə təmin etməkdir.
Nəticə
Loqoped təkcə tələffüzü deyil, uşağın nitqdə özünü ifadə etmə gücünü formalaşdırır. Eşitmə zəifliyi ilə doğulan və ya sonradan eşitməni itirən uşaqlar üçün loqopedik dəstək qurtarıcı mərhələdir. Avis Eşitmə Mərkəzində bu dəstək sistemli və mərhələli şəkildə təşkil olunur. Əgər övladınızın danışıq bacarığında gecikmə, səsləri səhv demə və ya nitqdə anlaşılmazlıq müşahidə edirsinizsə – bizimlə əlaqə saxlayın. Peşəkar loqopedlərimiz sizi və övladınızı diqqətlə dinləyəcək, fərdi planla irəliləməyə kömək edəcək.
